Betekenisvol werk kan worden gedefinieerd als werk dat in positieve termen wordt geëvalueerd, dat bijdraagt aan persoonlijke ontwikkeling en mensen het gevoel geeft bij te dragen aan een groter geheel. Het heeft een positieve impact op de werkgever, de werknemer als persoon en op de organisatie.

In deze blog vertel ik dat je hier vooral mee aan de slag moet gaan, waarom en hoe.

Betekenisvol werk is binnen werk en organisaties een term die continu in de aandacht staat, vaak om verschillende redenen. Laten we eens kijken waarom managers, leidinggevenden en werknemers nú  over betekenisvol werk praten.

1. Kritiek op werk

Er is een lange traditie van kritiek op werk. In die traditie wordt de zinvolheid van werk ter discussie gesteld. Een heel bekend voorbeeld is de Bullshit Job van David Graeber. Een Bullshit Job is een baan die, volgens degene die hem uitvoert, geen verschil maakt. Verspilde energie dus. Werk en de zinloosheid daarvan worden ook in verband gebracht met burn-outs. Kenmerkend voor deze kritiek is het idee van vervreemding: het resultaat van je werk is niet zichtbaar of voelbaar, waardoor je werk een afstand creëert tussen jou en de werkelijkheid om je heen. Dit is herkenbaar voor veel mensen en maakt duidelijk dat (veel) mensen behoefte hebben aan werk dat op een of andere manier past bij wie je bent.

2. De opkomst van AI en technologie

Daar zijn ze weer, AI en technologie. Ze maakten de laatste decennia een opmars in de wereld van werk en organisatie en tegenwoordig zijn we er wel zeker van dat een groot gedeelte van de banen van nu straks niet meer bestaat. We kunnen een deel van ons werk aan machines overlaten! Dat betekent dat de arbeidsmarkt flink wordt opgeschud en we moeten gaan nadenken wat werk menselijk maakt.

3. Purpose!

Steeds meer mensen willen purpose in hun werk. Ze willen bijdragen aan iets groters. Aan iets dat hun persoonlijke belangen overstijgt. Deze behoefte aan transcendentie is menselijk en mensen zoeken de vervulling van deze behoefte steeds vaker in hun werk. Dat is logisch, want we besteden veel van onze tijd op het werk. Het is ook niet gek dat juist de jonge generatie op zoek is naar purpose. Zij groeien op in een snel veranderende wereld, hebben via technologie toegang tot de complexiteit van deze wereld én ze zijn opgegroeid in een wereld waarin grote zingevingsystemen steeds minder invloed hebben.

4. Keuzes maken

De huidige krapte op de arbeidsmarkt doet meer en meer het besef groeien dat er in de toekomst keuzes moeten worden gemaakt als het gaat om werk. Betekenisvol werk is in dit opzicht om twee redenen relevant. Ten eerste kan betekenis van werk een organisatieprincipe en keuzecriterium zijn: we zetten in op betekenisvol werk omdat dat niet alleen organisatiedoelen, maar ook menselijke en maatschappelijke doelen dient. Organisaties bieden werk dat – en mensen kiezen voor werk dat – betekenisvol is. Ten tweede leidt betekenis tot een hogere arbeidsproductiviteit.

5. Betekenisvol werken werkt

Betekenisvol werken is een road to success. Wetenschappelijk onderzoek toont al 50 jaar aan dat het ervaren van betekenis in werk leidt tot betere prestaties van mensen, groepen en organisaties. Er zijn echter geen natuurwetten als het gaat om betekenisvol werk. Betekenisvol werken is maatwerk!

De stand van zaken

Waar staan we nu, als het gaat om betekenisvol werk?
Onlangs besprak ik het thema tijdens een event. Bij het noemen van ‘betekenisvol werk’ zag ik bij een aantal aanwezigen de ogen twinkelen. In gesprekken over werk is een sluimerende behoefte om met betekenisvol werk aan de slag te gaan waarneembaar. Veel mensen praten erover. Veel mensen krijgen energie van het onderwerp en willen aan de slag met die energie.

Dat is, gezien de bovenstaande opsomming, niet gek. Daarnaast is betekenisvol werken een concept dat gewoon goed voelt. Mensen snappen intuïtief de logica die erachter schuil gaat: als je iets betekenisvol vindt, dan doe je het graag én beter. Veel mensen hebben ook persoonlijke voorbeelden, van zichzelf of over collega’s waarin het effect van betekenisvol werk ook voelbaar wordt. Mensen zien ook de maatschappelijke impact van betekenisvol werk.
Tegelijkertijd is er aarzeling om te starten. Betekenisvol werk is in de ogen van velen vaak een soft onderwerp en moeilijk ‘vast te pakken’. Daar zit zeker wat in. Werk en betekenis zijn lastige theoretische concepten, die ook moeilijk te verbinden zijn. Dat laatste komt doordat de concepten verschillende achtergronden hebben. Werk is een economisch en organisatiekundig begrip, voor betekenis geldt dat het een meer filosofisch en theologisch karakter heeft.

Tegelijkertijd biedt dit een kans om vanuit nieuwe verbindingen tot nieuwe en frisse inzichten en handelingsperspectieven te komen. We ontwikkelden een aanpak die deze kans benut en een eerste grote stap richting betekenisvol werk mogelijk maakt. De aanpak is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en jarenlange praktijkervaring met betekenisvol werk. Met deze aanpak garanderen we dat je inzicht krijgt in betekenisvol werk en de concrete stappen gaat maken die richting geven aan de energie die vrijkomt bij dit mooie onderwerp: the road to success.

Wij kunnen je desgewenst advies, beleidsondersteuning of projectleiderschap bieden bij vraagstukken binnen het sociaal domein. Wilt u meer weten over die wij bieden, neem dan contact op met de coördinator van deze dienst Inge Willems.

Over Wise up Consultancy: Wij helpen (semi)overheden, onderwijsinstellingen en netwerkorganisaties bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Dit doen we door het inzetten van ervaren project- en programmamanagers, enthousiaste onderzoekers en bevlogen adviseurs. Hiermee brengen we complexe opdrachten en vraagstukken van onze klanten tot een succesvol resultaat zodat zij zelf kunnen excelleren. Hiermee bewerkstelligen we maatschappelijke impact door de arbeidsmarkt in balans te houden en zo veel mogelijk mensen mee te laten doen.