Wise up vraagt aandacht voor inclusief onderwijs. Tot eind september 2023 kunnen subsidieaanvragen worden ingediend gericht op het realiseren van extra ondersteuning voor de (hoog)begaafde leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs.

Wat is de noodzaak voor het organiseren en aanbieden van deze extra ondersteuning? Wat houdt de subsidieregeling zelf in en waar kun je deze online vinden? Hoe kan een initiatief voor extra ondersteuning worden vormgegeven? Het antwoord op deze vragen en 5 mogelijke voorbeelden van initiatieven geven wij hieronder.

Recht op passend onderwijs

Ook begaafde leerlingen hebben passend onderwijs nodig. Zij hebben er net als andere leerlingen recht op om zich goed te mogen ontwikkelen (Bakx, A., 2019). Nog niet overal lukt dat even goed.

Een gebrekkig onderwijsaanbod voor (hoog)begaafde leerlingen kan leiden tot onderpresteren, depressiviteit en schoolangst (Hoogeboom, F., Roelofs, E., Slump, K., 2015). Hierdoor kunnen zij geneigd zijn de situatie te vermijden en niet naar school te gaan.

Goede leerkrachten met kennis, expertise en een open houding ten aanzien van begaafdheid kunnen hier verandering in brengen. Daarbij moeten zij gefaciliteerd en ondersteund worden.

Subsidieregeling Begaafde leerlingen primair- en voortgezet onderwijs 2023 – 2025

Omdat begaafde leerlingen niet altijd goed profiteren van het bestaande onderwijsaanbod (NRO,  2023) heeft het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (ministerie van OCW) een subsidieregeling opengesteld voor samenwerkingsverbanden passend onderwijs, zodat zij deze leerlingen extra ondersteuning kunnen geven.

Deze ondersteuning kan bestaan uit nieuwe activiteiten, het aantrekken of ontwikkelen van meer expertise, maar ook uit het uitbouwen van bestaande arrangementen of voorzieningen. (Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen, 2023). Het vroegtijdig signaleren, vergroten van kennis en aanbod voor (hoog)begaafde leerlingen is belangrijk. Vandaar deze subsidiemogelijkheid.

Samenwerkingsverbanden kunnen gebruik maken van twee mogelijkheden:

• Subsidie voor de regeling Begaafde leerlingen po en vo 2023-2025

• Eenmalige subsidie in 2023 voor scholen die beschikken over een voltijd hoogbegaafdheidsvoorziening

De aanvraag kan tussen 4 juli en 30 september 2023 worden ingediend. Ook samenwerkingsverbanden die in 2019 al een aanvraag hebben gedaan komen in aanmerking.

Soms ontbreekt het binnen samenwerkingsverbanden en scholen eenvoudigweg aan tijd of mankracht om een subsidieaanvraag te kunnen doen en een programma of project in te richten.

Inzet van een externe projectleider, programmamanager of procesbegeleider kan een oplossing bieden voor dit capaciteitsprobleem. De consultants van Wise up kunnen samenwerkingsverbanden ondersteunen bij de subsidieaanvraag, het inrichten van het project en de verplichte monitoring.

5 voorbeelden van initiatieven

Het onderwerp begaafdheid aankaarten kan op veel manieren. Het is belangrijk daarbij aan te sluiten bij bestaande structuren in de organisatie. Afhankelijk van de context en ervaren knelpunten kunnen samenwerkingsverbanden en scholen bijvoorbeeld investeren in:

1. Een uitdagend en stimulerend curriculum.

Begaafde leerlingen kunnen sneller leren en hebben vaak behoefte aan meer complexe lesstof. Dat is ook belangrijk om hen te leren leren, om te voorkomen dat zij pas op latere leeftijd daartoe uitgedaagd worden met het risico dat zij het onbekende gaan vermijden.

2. Versnelling van de lesstof.

Door te compacten wordt onnodige herhaling voorkomen. En kunnen leerlingen hun kennis en vaardigheden verder uitbreiden met verrijkings- en verdiepingsactiviteiten, binnen specifieke interessegebieden.

3. Differentiatie in de klas.

Verschillende materialen, opdrachten en instructiemethoden doen recht aan de individuele behoeften van alle leerlingen en dus ook aan die van de begaafde leerling. Het is belangrijk dat leerkrachten zich realiseren dat ook de begaafde leerling begeleiding en instructie nodig heeft. Ga er niet vanuit dat zij ‘het wel kunnen’.

4. Sociaal-emotionele ondersteuning.

Begaafde leerlingen kunnen zich echt anders voelen dan hun leeftijdsgenoten. Hun worsteling met sociale en emotionele aspecten vraagt om een ondersteunende omgeving waarin ze zich begrepen voelen. Zij hebben baat bij interactie met gelijkgestemde leeftijdsgenoten.

5. Professionalisering van leraren.

Leraren moeten voldoende kennis en vaardigheden hebben om hoogbegaafde leerlingen effectief te kunnen begeleiden.

Deze investering is essentieel om een holistische benadering te bereiken. Ook bij het opstellen van een professionaliseringsprogramma voor samenwerkingsverbanden en scholen kunnen de consultants van Wise up ondersteunen.

Lijken bovenstaande voorbeelden op voorgenomen projecten binnen jouw organisatie? En ben je benieuwd of je organisatie in aanmerking kan komen voor subsidie? Doorloop onze gratis quickscan om hier achter te komen.
Heb je liever persoonlijk contact? Dan staat Christel Ermers klaar om je te helpen.

Bronnen

Bakx, A. (2019). Inaugurele rede: Begaafde leerling zoekt leerkracht.

Hoogeboom, F., Roelofs, E., Slump, K. (2015). Rapport: Werkgroep Maatwerk Coöperatie Ouderkracht voor ’t kind.

NRO, 2023. Onderzoeksprogramma: Begaafdheid in passend onderwijs Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen, 2023. Regeling: Begaafde leerlingen po en vo 2023-2025