Hoe staat het er op dit moment voor met de verschillende doelgroepen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs? Wise up ging op onderzoek uit.
In deel 6 van een reeks blogs besteden we aandacht aan de doelgroep 50-plussers. Waar staat deze doelgroep op dit moment op de arbeidsmarkt? En hoe kan deze doelgroep zichzelf weerbaarder maken op de arbeidsmarkt? En welke tips hebben we voor beleidsmakers?

Belangrijkste trends voor 50-plussers

De groep 50-plussers is de afgelopen 20 jaar sterk gestegen in aantal in Nederland. De stijging vlakt de komende jaren iets af maar zet wel door. Dit heeft gevolgen voor de arbeidsmarkt en de arbeidsparticipatie van personen in deze groep.

50-plussers zijn meer gaan werken. Vooral binnen de leeftijdscategorie van 60 tot 67 jaar heeft er een grote groei plaatsgevonden. Dit is onder andere een gevolg van de verhoging van de pensioenleeftijd.

Veel 50-plussers komen na verlies van hun baan moeilijk weer aan het werk. Hierdoor is de (langdurige)werkeloosheid onder 50-plussers in verhouding hoog. Naarmate de werkloosheid langer duurt, wordt het voor hen alleen maar moeilijker om aan werk te komen. Daarmee dreigt een grote groep mensen met talent en ervaring buitengesloten te worden van de arbeidsmarkt.

De meerderheid van de 50-plussers heeft geen zin in bij- of omscholing. Dit terwijl ouderen steeds langer moeten doorwerken, soms met fysieke klachten als gevolg. Een cursus of opleiding kan er dan juist aan bijdragen dat er een switch gemaakt kan worden naar minder belastend werk. Ook kan de positie op de arbeidsmarkt verbeterd worden. Een belangrijke uitzondering op deze trend zijn de ZZP’ers. Zij willen wel opgeleid worden (Waterval, 2020).

Op de arbeidsmarkt hebben 50-plussers te maken met allerlei veronderstellingen en vooroordelen. Zo wordt vaak gedacht dat oudere medewerkers vaker ziek zijn, een hoog salarisniveau hebben en niet meer mee kunnen veranderen. Echter blijkt uit onderzoek dat 50-plussers psychisch gezonder zijn en juist minder verzuimen. Dit omdat mensen langer en tot op hogere leeftijd gezond zijn. Daarnaast zijn 50-plussers vaak sociaal vaardiger, toleranter, en heeft deze groep werknemers veel inzicht in complexe problemen (Jonker, 2021) (Alföldy, 2020).

Het aandeel 50-plussers is relatief het hoogste aan de ‘randen’ van Nederland. Hierbij heeft Zeeuws-Vlaanderen en Limburg de meeste vergrijzing. Maar ook in het noorden is de vergrijzing hoog (Duimel & Meijereing, 2021).

Door de steeds ouder wordende bevolking stijgt het aantal huishoudens. Het grootste gedeelte hiervan zullen eenpersoonshuishoudens zijn. Daarnaast blijven mensen steeds langer zelfstandig thuis wonen, onder meer na een scheiding of het overlijden van hun partner (BouwKennis, 2021).

Effecten in cijfers

Momenteel zijn er ongeveer 7.171.500 50-plussers in Nederland. Dit is ongeveer 41% van de bevolking. In 1950 was nog minder dan een op de drie volwassenen in Nederland een 50-plusser. (CBS StatLine, 2021).

De bruto arbeidsparticipatie van 60- tot 65-jarigen steeg van 22,5 procent in 2003 naar 58,1 procent in 2016. Dit is een gevolg van onder andere de verhoging van de pensioenleeftijd (CBS, 2018).

In de kaartenbakken van het UWV zijn ouderen steeds meer concurrenten van elkaar. Van alle tien werklozen zijn er twee de 55 jaar voorbij. Tien jaar geleden was nog maar 10% van alle werklozen 55 jaar of ouder. Meer dan 40% van alle werklozen is tegenwoordig 45-plus – ook dat aandeel is stijgende (Basekin & Klerks, 2021).

80% van het totale Nederlandse vermogen is in handen van de 50-plussers. Dit maakt het een interessante doelgroep. Ook geeft deze doelgroep graag geld uit, ongeveer de helft van alle consumptieve bestedingen wordt door de 50-plussers gedaan (BeleefPlus, 2021).

Wat kan een 50-plusser zelf doen?

Werk vanuit je netwerk. Gebruik maken van je netwerk kan de sleutel zijn naar een nieuwe baan. Netwerken is hiervoor een belangrijke voorwaarde. Praat met veel mensen en leg contacten binnen je bestaande netwerk maar ook vooral daarbuiten. Gebruik hiervoor ook digitale hulpmiddelen zoals LinkedIn. Netwerkbijeenkomsten kunnen ook een manier zijn om relevante connecties op te doen.

Hou je kennis up to date. Zowel voor je huidige functie of als je opzoek bent naar een nieuwe baan is het belangrijk om relevante kennis te behouden en/of uit te bereiden. Neem deel aan cursussen, trainingen, of kies voor een volledige beroepsopleiding. Zo weet je zeker dat je op de hoogte bent van alle ontwikkelingen binnen het vakgebied waar jij voor kiest, of wilt kiezen.

Neem de regie in eigen handen. Belangrijk is om te blijven uitgaan van marketing en jezelf verkopen. Daarom is het van belang dat je op zoek gaat naar je kwaliteiten en mogelijkheden. Oefen sollicitatiegesprekken en schrijf een aantal voorbeelden van sollicitatiebrieven. Zorg dat je niet uit het veld geslagen wordt en blijf werken aan je zelfvertrouwen.

Wat kan een beleidsmaker voor 50-plussers doen?

Zo vroeg mogelijk in het (dreigende) werkloosheidstraject acties opstarten. Zo kan er eerder begonnen worden met de juiste ondersteuning om de kansen van 50-plussers op de arbeidsmarkt te vergroten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het inzetten van ontwikkeladvies speciaal voor 50-plussers, doorlopende begeleiding, of het ondersteunen met ‘moderne’ manieren van zoeken naar een nieuwe baan.

Zet in op bij- en omscholing. Zo kan er eventueel voorkomen worden dat 50-plussers hun baan verliezen en blijven ze in het bezit van relevante kennis en vaardigheden. De arbeidsmarkt ontwikkelt zich momenteel naar een vraagmarkt waarbij krapte ontstaat in bepaalde sectoren zoals bouw, industrie, logistiek, agribusiness, onderwijs en zorg. Dit zijn sectoren waarbij er potentieel kansen liggen voor 50-plussers.

Realiseer je dat 50-plussers een andere aanpak nodig hebben. Vaak is het geloof en het zelfvertrouwen weg. Dit vraagt om het bieden van persoonlijke aandacht, het activeren van de 50-plusser en investeren. Met name in opleidingen en bijscholing. Hierbij is het ook belangrijk dat successen en ‘good practices’ worden gedeeld en gepubliceerd.

Lees hier deel 1 van deze blogreeks: De belangrijkste trends voor jongeren.

Lees hier deel 2 van deze blogreeks: De belangrijkste trends voor ZZP’ers.

Lees hier deel 3 van deze blogreeks: De belangrijkste trends voor werkenden.

Lees hier deel 4 van deze blogreeks: De belangrijkste trends voor arbeidsbeperkten.

Lees hier deel 5 van deze blogreeks: De belangrijkste trends voor arbeidsmigranten.

 

Over Wise up Consultancy: Wij helpen (semi)overheden, onderwijsinstellingen en netwerkorganisaties bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Dit doen we door het inzetten van ervaren project- en programmamanagers, enthousiaste onderzoekers en bevlogen adviseurs. Hiermee brengen we complexe opdrachten en vraagstukken van onze klanten tot een succesvol resultaat zodat zij zelf kunnen excelleren. Hiermee bewerkstelligen we maatschappelijke impact door de arbeidsmarkt in balans te houden en zo veel mogelijk mensen mee te laten doen.