Hoe staat het er op dit moment voor met de sociale zekerheid en de arbeidsmarkt in de rest van de wereld?

In dit blog besteden we aandacht aan de arbeidsmarkt en sociale zekerheid in Nieuw-Zeeland. Hoe zien beide eruit? Wat is er anders dan in Nederland? Wat kunnen we ervan leren en welke tips hebben we voor beleidsmakers?

Door te ontdekken hoe in andere landen wordt gewerkt, leer je hoe het ook anders kan. Hier kun je beleid op aanpassen.

Van alle landen heeft Nieuw Zeeland de meest geïsoleerde ligging ter wereld. Het land is gelegen in het zuid westen van de Grote Oceaan en het bestaat uit twee grote eilanden (Noordereiland en Zuidereiland) en een aantal kleineren eilanden. (1) Met haar 5 miljoen inwoners heeft Nieuw Zeeland een beroepsbevolking van ongeveer 2,8 miljoen mensen. Nieuw-Zeeland heeft een relatief kleine maar diverse arbeidsmarkt. Het land heeft een goed opgeleide beroepsbevolking en een relatief lage werkloosheid van 3,4% in 2023. Dit is overigens vergelijkbaar met de 3,6% van Nederland in 2023, CBS.

Topsectoren
Nieuw Zeeland staat bekend om zijn agrarische sector (vooral zuivel, vlees en wol). Naast Landbouw en Veeteelt kent Nieuw Zeeland nog drie andere economische topsectoren (AlleCijfers.nl, 2024), namelijk toerisme: een belangrijke pijler aangetrokken door het natuurlijke landschap en de culturele bezienswaardigheden van het land. Daarnaast is de sector Technologie en Innovatie een groeiende economische sector. Deze sector biedt veel nieuwe kansen voor werkgelegenheid met name in softwareontwikkeling en IT-diensten. De laatste sector die tot de economische topsectoren gerekend kan worden is de Wijnbouw. Nieuw Zeeland staat bekend om de productie van hoogwaardige wijnen en behoort dan ook tot de Nieuwe Wijn Wereld landen (Wijnbeurs.nl, 2024).

Het sociale zekerheidsstelsel
Het sociale zekerheidsstelsel in Nieuw-Zeeland (Rijksoverheid, 2024) is uitgebreid en bedoeld om de welvaart van alle burgers te waarborgen. Het stelsel omvat verschillende uitkeringen en diensten die worden beheerd door het ministerie van Sociale Ontwikkeling (MSD). Nieuw-Zeeland heeft een sterk wettelijk kader voor arbeidsrechten (New Zealand Legislation, 2024). De minimale arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd in de ‘Employment Relations Act’ en de ‘Minimum Wage Act’. Belangrijke aspecten zijn onder andere:

• Minimumloon: Nieuw-Zeeland heeft een van de hoogste minimumlonen ter wereld, momenteel $21.20 NZD per uur.
• Vakbonden: Werknemers hebben het recht om zich bij een vakbond aan te sluiten en collectieve arbeidsovereenkomsten te onderhandelen.
• Werk-Privé Balans: Flexibele werkregelingen en het recht op betaald verlof zijn goed ingeburgerd.
• Pensioen: De New Zealand Superannuation (NZ Super) biedt een basisinkomen voor alle burgers en permanente inwoners van 65 jaar en ouder.
• Werkloosheidsuitkering: De Jobseeker Support biedt financiële ondersteuning aan werklozen en mensen die vanwege gezondheidsredenen niet kunnen werken.
• Gezondheidszorg: Basisgezondheidszorg is grotendeels gefinancierd door de overheid, met toegang tot publieke ziekenhuizen en gesubsidieerde geneesmiddelen.
• Kinderbijslag: De Working for Families tax credits helpen gezinnen met lage en middeninkomens om de kosten van het opvoeden van kinderen te dekken.
• Disability Support: Er zijn diverse voorzieningen en subsidies beschikbaar voor mensen met een handicap om hen te helpen een onafhankelijk leven te leiden.

Recentelijke Hervormingen en Uitdagingen
In de afgelopen jaren heeft de Nieuw-Zeelandse regering stappen ondernomen om het sociale zekerheidsstelsel te hervormen. Deze hervormingen zijn gericht op het verbeteren van de efficiëntie, het vergroten van de inclusiviteit en het verminderen van armoede. Enkele uitdagingen blijven echter bestaan, zoals het aanpakken van kinderarmoede, huisvestingsproblemen en het waarborgen van de financiële duurzaamheid van het pensioensysteem.

Inclusiviteit en migratiebeleid
Er is een toenemende nadruk op diversiteit en inclusiviteit, met specifieke programma’s voor het bevorderen van werkgelegenheid onder Maori, Pasifika en andere minderheidsgroepen. Inclusiviteit op de werkplek is een belangrijk speerpunt. Nieuw-Zeeland heeft een relatief open beleid ten aanzien van arbeidsmigratie, met speciale visa voor hooggekwalificeerde werknemers en seizoensarbeiders. Dit helpt om arbeidskrapte in bepaalde sectoren aan te pakken.

Arbeidsparticipatie van vrouwen
In Nieuw-Zeeland ligt de arbeidsparticipatie van vrouwen momenteel op ongeveer 70,5% (In Nederland ligt de arbeidsparticipatie van vrouwen momenteel op 68,9%). Dit betekent dat ongeveer 70,5% van de vrouwen in de werkende leeftijd (15-64 jaar) deelneemt aan de arbeidsmarkt. Het land heeft historisch gezien een sterke focus op gendergelijkheid en heeft zich ingezet om vrouwen actief te betrekken bij de beroepsbevolking. In Nieuw-Zeeland was het vrouwenkiesrecht een van de belangrijkste politieke kwesties in de late 19e eeuw. Op 19 september 1893 werd Nieuw-Zeeland het eerste land ter wereld waar vrouwen mochten stemmen en opkomen tijdens verkiezingen. Sindsdien heeft de arbeidsparticipatie van vrouwen zich positief ontwikkeld. Er wordt nog steeds actief gewerkt aan het verkleinen van de genderkloof op de arbeidsmarkt, hoewel er nog steeds verschillen zijn in loon en werkgelegenheid tussen mannen en vrouwen.

Conclusie
De arbeidsmarkt en sociale zekerheid in Nieuw-Zeeland vormen een belangrijke pijler voor de welvaart van het land. Met een sterke focus op werknemersrechten en een uitgebreid sociaal zekerheidsstelsel, zorgt Nieuw-Zeeland voor een omgeving waarin zowel werknemers als werkzoekenden kunnen floreren. De voortdurende inspanningen om het systeem te hervormen en te verbeteren tonen aan dat Nieuw-Zeeland vastbesloten is om een rechtvaardige en inclusieve samenleving te behouden.

Wat kunnen we hiervan leren?
De arbeidsmarkt en het sociale zekerheidsstelsel van Nieuw-Zeeland bieden waardevolle inzichten die beleidsmakers in Nederland kunnen overwegen bij het verbeteren van ons eigen systeem. Hoewel beide landen veel gemeen hebben, zijn er ook belangrijke verschillen die als inspiratie kunnen dienen.

We kunnen leren van de manier waarop Nieuw-Zeeland haar agrarische sector moderniseert en exportmogelijkheden maximaliseert. De nadruk op duurzaamheid en hoogwaardige productie kan ook in Nederland verder worden versterkt. Nieuw-Zeeland’s topsectoren, waaronder landbouw, toerisme, technologie, en wijnbouw, tonen een succesvolle diversificatie van de economie. Nederland kan hieruit leren door verder te investeren in opkomende sectoren zoals technologie en innovatie. Het stimuleren van startups en techbedrijven en het bevorderen van technologische opleidingen, kan bijdragen aan een meer veerkrachtige economie.

Nieuw-Zeeland zet sterk in op inclusiviteit en diversiteit binnen de arbeidsmarkt, met specifieke programma’s voor minderheidsgroepen zoals de Maori en Pasifika. Nederland kan dit als voorbeeld nemen om de arbeidsparticipatie van diverse bevolkingsgroepen te verhogen. Het sociale zekerheidsstelsel van Nieuw-Zeeland is uitgebreid en gericht op het waarborgen van de welvaart van alle burgers. Hoewel Nederland al een goed sociaal systeem heeft, kan een focus op verbetering van werk-privé balans bijdragen aan het welzijn van werknemers.

Nieuw-Zeeland heeft een hoge arbeidsparticipatie van vrouwen, mede dankzij historische inzet voor gendergelijkheid. Nederland, waar de arbeidsparticipatie van vrouwen iets lager ligt, kan verder profiteren van beleidsmaatregelen die de genderkloof in lonen en werkgelegenheid verkleinen. Het bevorderen van flexibele werktijden, betaald ouderschapsverlof en gelijke kansen op de arbeidsmarkt zijn belangrijke stappen in deze richting.

In deze reeks verschenen eerder blogs over de trends in sociale zekerheid en arbeidsmarkt in Duitsland, België, Italië, Zweden, Denemarken, Japan, China ,Verenigde Staten, Mexico en Frankrijk

Over Wise up Consultancy: Wij helpen (semi)overheden, onderwijsinstellingen en netwerkorganisaties bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Dit doen we door het inzetten van ervaren project- en programmamanagers, enthousiaste onderzoekers en bevlogen adviseurs. Hiermee brengen we complexe opdrachten en vraagstukken van onze klanten tot een succesvol resultaat zodat zij zelf kunnen excelleren. Hiermee bewerkstelligen we maatschappelijke impact door de arbeidsmarkt in balans te houden en zo veel mogelijk mensen mee te laten doen.