Hoe staat het er op dit moment voor met de sociale zekerheid en de arbeidsmarkt in de rest van de wereld? Wise up ging voor je op onderzoek uit en brengt het op pakkende wijze in beeld.

In deel 3 van een reeks blogs besteden we aandacht aan het land Verenigde Staten. Hoe ziet de arbeidsmarkt er daar op dit moment uit? En hoe is de sociale zekerheid daar georganiseerd? Wat is er anders dan in Nederland? Wat kunnen we ervan leren? En welke tips hebben we voor beleidsmakers?

Door te ontdekken hoe in andere landen wordt gewerkt, leer je hoe het ook anders kan. Hierdoor kun je je beleid evt. aanpassen. Als je de keuze hebt gemaakt, weet je beter waarop te investeren en ontstaat er beweging.

De arbeidsmarkt in Verenigde Staten vergeleken met Nederland: wat je moet weten

In 2022 telt de bevolking van de Verenigde Staten 333 miljoen inwoners. In 1960 woonden er in de Verenigde Staten nog 180 miljoen inwoners. In 2050 bestaat de bevolking van de Verenigde Staten naar verwachting uit 374 miljoen inwoners. De bevolking is dus sterk groeiend. De gemiddelde levensverwachting is 77 jaar (Worldbank , 2022).

In 2020 leefde 15,1% van de van de bevolking onder de armoedegrens. Hetzelfde percentage geldt voor onder meer België en Marokko. Ter vergelijking: In Nederland leefde in 2020 9% van de bevolking onder de armoede grens (Indexmundi, 2022). Regionaal zijn er in de Verenigde Staten veel verschillen. In het Zuiden wonen meer mensen onder de armoedegrens dan in andere regio’s. Arkansas, Mississippi, New Mexico en Washington D.C. hebben hierbij de hoogste percentages, boven de 17,5%. New Hampshire, zit met 5,7% verreweg het laagst. Aan de andere kant houden deze federale armoedecijfers geen rekening met regionale verschillen in de kosten van levensonderhoud. Het Zuiden mag dan meer armen hebben, het leven is er over het algemeen goedkoper dan in het Midden-Westen of Noord-Oosten (Amerika.nl, 2022). Kenmerkend voor de Verenigde Staten is dat de verschillen tussen arm en rijk zo extreem zijn. Er is in de Verenigde Staten slechts een relatief kleine middenklasse. Zo heeft de rijkste 1% van alle Amerikanen een groter netto vermogen dan de onderste 90% samen. En de 400 rijkste Amerikanen zijn rijker dan de 150 miljoen armste samen (Businessam, 2022).

Amerikaanse armen vormen geen vaste en stabiele groep; veel mensen zijn tijdelijk arm, je kunt best een jaar arm zijn en dan weer jaren niet. Veel armen kunnen nauwelijks functioneren in een ontwikkelde samenleving. Ze kunnen geen kaart lezen, hun huishoudboekje niet op orde brengen of de juiste dosis van een medicijn uitdokteren, laat staan functioneren in een gecompliceerde baan. Ze moeten het zien te redden zonder auto, zonder bankrekening, zonder vaardigheden, zonder verzekeringen. Dagelijks overleven is een kunst, elk ongelukje, elke tegenslag betekent een ramp. Ze leven vaak ongezond en risicovol. Hun kinderen krijgen slecht te eten en moeten naar slechte openbare scholen. Ze wonen in gevaarlijke buurten, in slecht onderhouden huizen of appartementen (Amerika.nl, 2022).

De Amerikaanse beroepsbevolking heeft haar hoogtepunt van 165 miljoen personen in februari 2020 bereikt, net aan het begin van de COVID-19-pandemie in de Verenigde Staten (Indexmundi, 2022). Volgens het Amerikaanse ministerie van Arbeid vormen vrouwen vanaf 2017 47% van de totale beroepsbevolking, waarvan 70% moeders met kinderen onder de 18 jaar.

Werkloosheid en corona….

De werkloosheid in Verenigde Staten zwakt al jaren af, en in 2018 werd het laagste werkloosheidspercentage bereikt sinds 1969. Dit percentage bedroeg 3,6% van de staatsbevolking, wat betekent dat slechts 3,6% van de bevolking in Verenigde Staten werkloos was. De daling hiervan heeft onder andere te maken met het continue creëren van nieuwe banen. In 2016 werden er  bijvoorbeeld in oktober en november alleen al 339.000 banen gecreëerd. Het huidig percentage zit daar maar net boven, namelijk 3,7% (Investing.com, 2022).

In Verenigde Staten worden werknemers gemakkelijker ontslagen als in Nederland. Amerikaanse bedrijven zijn namelijk in tijden van crisis niet verplicht om hun personeel in dienst te houden. Dit komt o.a. omdat ze een soepeler ontslagrecht kennen. Tijdens de coronacrisis vertrok de regering (tijdelijke) leningen aan bedrijven zodat zij geen werknemers hoefden te ontslaan. Op den duur zouden deze leningen kwijtgescholden kunnen worden. Echter, veel bedrijven durfden het risico niet te nemen en er werden alsnog veel werknemers ontslagen. Dit heeft grote gevolgen want 60% van de Amerikanen heeft een zorgverzekering via het werk. Wanneer zij hun baan kwijtraken zijn zij ook niet meer verzekerd voor ziektekosten.

Op 7 oktober van dit jaar werd gemeld door het ANP dat in de Verenigde Staten vorige maand 263.000 banen bijgekomen. Dat meldt het Amerikaanse ministerie van Arbeid in zijn maandelijkse banenrapport. Een groot deel van de nieuwe banen kwam erbij in de horeca en de vrijetijdssector, maar in die branches werken nog altijd minder mensen dan voor corona. Ook in de zorg kwamen er veel banen bij. Die sector is daarmee weer op het niveau van voor de coronapandemie.(ANP in Financieel)

Gender en Amerikaanse beroepsbevolking: In de Verenigde Staten waren er drie belangrijke stadia van de toegenomen deelname van vrouwen aan de beroepsbevolking (GAZ, 2022).

1. Tijdens de late 19e eeuw tot de jaren 1920 werkten er maar heel weinig vrouwen. Werkende vrouwen waren vaak jonge alleenstaande vrouwen die zich doorgaans bij het huwelijk uit de arbeidsmarkt terugtrokken, tenzij hun gezin twee inkomens nodig had. Deze vrouwen werkten voornamelijk in de textielindustrie of als huishoudelijk personeel . Dit beroep stelde vrouwen in staat om een ​​leefbaar loon te verdienen. Soms waren ze een financiële hulp voor hun gezin.
2. Tussen 1930 en 1950 nam de arbeidsparticipatie van vrouwen toe, voornamelijk als gevolg van de toegenomen vraag naar kantoorpersoneel, vrouwen die deelnemen aan de middelbare schoolbeweging en elektrificatie, waardoor de tijd die aan huishoudelijke taken werd besteed, werd verminderd. In de jaren vijftig tot zeventig waren de meeste vrouwen bijverdieners en werkten voornamelijk als secretaresse, leraren, verpleegsters en bibliothecarissen (roze banen).
3. Halverwege de jaren zeventig bleek een periode van revolutie van vrouwen in de beroepsbevolking, veroorzaakt door verschillende factoren. Vrouwen planden nauwkeuriger voor hun toekomst in de beroepsbevolking, door meer toepasselijke majors op de universiteit te kiezen die hen voorbereidden om toe te treden en te concurreren op de arbeidsmarkt. In de Verenigde Staten steeg de arbeidsparticipatie van ongeveer 59% in 1948 tot 66% in 2005, waarbij de participatie van vrouwen steeg van 32% naar 59% en de participatie van mannen daalde van 87% naar 73%.

Het gemiddelde jaarsalaris in de Verenigde staten is $ 83.394 USD. Omgerekend is dat ongeveer €86.000 op jaarbasis. De meeste mensen (7,3%) verdienen tussen de 50.000 – 54.999 USD. Voor mannen verdienen significant meer dan vrouwen, het gemiddelde ligt resp. op 95.435 vs 70.718 USD per jaar (USA GOV, 2022).

De bestbetaalde beroepen in de Verengde Staten zijn ingenieurs, technici en managementfuncties. Daarentegen zijn de beroepen die het minst betalen de banen in restaurants, herbergen, kroegen en in de klantenservice.

De staten waar het meest wordt verdiend zijn District of Columbia en New York State en daartegen over staan de staten Arkansas en South Dakota waar gemiddeld op jaarbasis het minst verdiend wordt. Het verschil is $96.000 USD vs. $56.000 USD.

Sociale zekerheid in de Verenigde Staten

De sociale zekerheid in de Verenigde Staten bestaat uit verschillende overheidsprogramma’s om inkomen en/of verzorging te garanderen voor natuurlijke personen ten tijde van pensioen, ziekte, arbeidsongeschiktheid, overlijden of werkloosheid. Onderdelen van de sociale zekerheid zijn pensioenen, levensverzekeringen en uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid. Maar ook ziektekosten en speciale voorzieningen voor veteranen (DYC MEDIA, 2022).

De Amerikaanse sociale zekerheid werd opgestart tijdens de crisis van de jaren 1930. In 1935 trad de Social Security Act van president Franklin Delano Roosevelt in werking, waardoor er voor het eerst pensioenen en uitkeringen werden uitbetaald. Later werd het systeem aangepast en uitgebreid. Belangrijke uitbreidingen waren de introductie ziektekostenverzekeringen voor ouderen en personen met een laag inkomen. Meer dan de helft van de federale overheidsbegroting gaat naar sociale zekerheidsprogramma’s. Daarnaast besteden Amerikanen veel uit eigen zak aan medische kosten of privéverzekeringen daarvoor. Die verzekeringen worden evenwel zwaar gesubsidieerd.
In 2010 is echter een algemene ziektekostenverzekering voor elke Amerikaan van kracht geworden. Deze ziektekostenverzekering is ingevoerd door de regering Obama en staat bekend als ‘ObamaCare’. De bedoeling van deze verzekering is het terugdringen van het aantal onverzekerde Amerikanen en uiteindelijk besparen op de ziektekosten. De conservatieve regering van president Trump heeft deze (voor de overheid dure verzekering) vervangen voor Trumpcare. Met de invoering van deze ziektekostenverzekering vervalt de verplichting om een verzekering te nemen, maar wie twee maanden geen verzekering heeft, moet 30 procent meer betalen voor zijn premie voor het volgende jaar (F Segers, VRT nws, 2017).

Het minimumloon in Verenigde Staten: Werknemers in de Verenigde Staten moeten per uur minimaal 7,25 dollar verdienen. Dat is in 2009 besloten door de Amerikaanse regering. Per staat kan dit nog wel verschillen. Op 1 januari 2015 waren er 29 staten die een hoger minimumloon hadden. Van 2014 naar 2015 verhoogden twintig staten hun minimumlonen. Het federale minimumloon piekte in 1968, toen was het 10 dollar per uur (omgerekend naar de waarde van de dollar in 2014). (Nu.nl, 2022).

Opvallend is dat de VS het enige ontwikkelde land is dat bedrijven niet verplicht om werknemers af en toe vrijaf te geven. Vakantie is niet meer dan ‘een zaak tussen werknemer en werkgever’, vindt de Amerikaanse overheid. Dat leidt ertoe dat bijna één op de vier Amerikanen geen enkel betaald verlof krijgt, zelfs niet op nationale feestdagen (ook niet bij beroerde buikgriep of een zwangerschap trouwens). Gemiddeld hebben Amerikanen in de private sector maar zestien dagen per jaar vrij – en dat is inclusief zes feestdagen op vaste momenten verspreid over het jaar. Ze kunnen dus niet meer dan tien dagen vrij nemen voor een zomervakantie. Dit gebrek aan regels zorgt voor een fenomeen dat we in Europa veel minder kennen: een vakantiekloof. In lagelonenbanen in Verenigde Staten heeft maar 49 procent van de werknemers vakantiedagen. Maar aan de top, waar bedrijven concurreren om talent, is dat 90 procent. In Silicon Valley wordt zelfs geëxperimenteerd met onbeperkt vrijaf. (K. van Houwelingen, 2017, AD Economie)

Lessen voor beleidsmakers: wat kun je hiervan leren?

Het uitgangspunt in de Verenigde Staten is vrijheid en gelijkheid. Door hard te werken kan iedereen worden wat hij wil. Een krantenjongen kan zich opwerken tot directeur en de armste persoon kan president of multimiljonair worden (de American Dream). De arbeidsmarkt draait in de VS om ‘survival of the fittest’. Het idee is dat iedereen gelijke kansen heeft. Dit heeft ook een keerzijde. Veel mensen die er niet in slagen hun droom te verwezenlijken, denken dat dit hun eigen schuld is. Hier tegen over staat het leidende principe van de verzorgingsstaat in Europa: gelijkheid en solidariteit zijn hier de basis. De verschillen tussen arm en rijk zijn daardoor veel minder groot en extreem dan in de Verenigde Staten (Amerika.nl, 2022).

Concluderend kunnen we zeggen dat er grote verschillen zijn tussen de het Europese arbeidsmarkt beleid en die in Verenigde Staten. Daar waar bijvoorbeeld in Amerika in de Corona-tijd mensen ontslagen werden en ze van de overheid een cheque mee kregen, investeerde Europese regeringen in bedrijven om ze overeind te gehouden. De Amerikanen die net voor hun pensioen zo’n cheque kregen, gingen niet meer solliciteren. Zij verdwenen van de arbeidsmarkt en zorgden zo voor werkgelegenheid. Met de huidige tekorten is dit in Nederland niet denkbaar. Sterker nog, de meeste beleidsmaatregelen in Nederland zijn er juíst op gericht de participatiegraad van de beroepsbevolking op de arbeidsmarkt te vergroten. Lees daarover meer in onze nieuwe whitepaper….

Lees ook het andere blog in deze reeks: Zweden, en Italië!

Wil je weten wat je kunt doen om de arbeidsmarktkrapte te lijf te gaan? Download dan onze nieuwe whitepaper. We presenteren een hele nieuwe invalshoek om de problemen op te lossen!