De toekomst van werk: 5 tips voor het bouwen aan een inclusievere organisatie

Samengevat (TL;DR): De arbeidsmarkt verandert snel door trends als: digitalisering, automatisering & AI, toenemende datagedreven besluitvorming, duurzaamheid als norm, flexibilisering en remote werken. Organisaties moeten nú investeren in de vaardigheden van de toekomst om wendbaar en aantrekkelijk te blijven. Deze blog biedt vijf concrete tips, zoals het stimuleren van micro-learning, het koppelen van skills aan de organisatiemissie, het benutten van verschillende perspectieven, en het inzetten van het skillspaspoort. Ook wordt de waarde van een AI-workshop benadrukt om medewerkers vertrouwd te maken met nieuwe technologieën. Download onderaan de blog het PDF met een lijst van alle belangrijke toekomstskills.

In mijn dagelijks contact met managers, bestuurders en beleidsmakers over de arbeidsmarkt, zijn er vijf belangrijke trends waar men zichzelf vragen over stelt:

1. Aantrekken en behouden van talent

2. Flexibiliteit en thuiswerken

3. Diversiteit en inclusie (D&I)

4. De vaardigheden van de toekomst

5. Rol AI in de toekomstige organisatie

In een reeks van 5 blogs geef ik aandacht aan deze onderwerpen en bespreek ik hoe hierop in de nabije toekomst met succes is te reageren. 

Deze blog gaat over het vierde onderwerp: de vaardigheden benodigd voor de toekomst. Dit onderwerp krijgt steeds meer aandacht in organisaties nu de arbeidsmarkt krap blijft en tegelijkertijd allerlei maatschappelijke trends optreden die om innovatie en flexibiliteit op de werkvloer vragen.

Waarom hiermee aan de slag? The WHY

In een wereld die razendsnel verandert en steeds meer onder invloed staat van technologie en maatschappelijke ontwikkelingen, is stilstand geen optie. Organisaties die proactief investeren in de vaardigheden van morgen, creëren een voorsprong in een krappe arbeidsmarkt. Door medewerkers te stimuleren zich continu te ontwikkelen, ontstaat een wendbare, innovatieve werkcultuur die sneller inspeelt op kansen en uitdagingen. Nieuwe technologieën, digitalisering en veranderende klantbehoeften vragen om frisse kennis en vaardigheden. Wie nú inzet op toekomstbestendige skills, voorkomt achterstanden én maakt zich aantrekkelijk voor talent dat zoekt naar groei. Zo blijft de organisatie relevant, weerbaar en leidend in een dynamische economie. Kortom: de toekomst vraagt om actie – vandaag al.

Majeure ontwikkelingen om rekening mee te houden

Alvorens aan de slag te gaan met de benodigde vaardigheden op de werkvloer, is het goed om in te zoomen op een aantal ontwikkelingen en trends dat van grote invloed is op de aanbevolen aanpak.

Er zijn 5 majeure ontwikkelingen die vaardigheden van morgen bepalen:

1. Digitalisering versnelt werktransformatie

De digitalisering grijpt diep in op alle sectoren. Niet minder dan 87% van de organisaties wereldwijd geeft aan dat digitale transformatie een prioriteit is (Deloitte Global Digital Transformation Survey, 2024). Dit betekent dat digitale skills – van basiskennis tot geavanceerde toepassing – een must worden voor vrijwel iedere functie.

2. Automatisering & AI

Automatisering en AI nemen routinematig werk in rap tempo over. Volgens het World Economic Forum (2025) zal 22% van alle huidige banen veranderen van vorm. Slechts een derde van alle werkzaamheden zal nog door menselijke arbeid worden uitgevoerd. Dit vraagt om herscholing richting analytische, creatieve en mensgerichte vaardigheden. Werknemers moeten leren samenwerken met technologie in plaats van erdoor vervangen te worden.

3. Toenemende datagedreven besluitvorming

Steeds meer organisaties sturen op data. Uit onderzoek van NewVantage Partners (2024) blijkt dat 88% van de bedrijven het investeren in data-analyse ziet als topprioriteit. Dit betekent dat data-geletterdheid – het kunnen lezen, analyseren en toepassen van data – cruciaal wordt op alle niveaus en vele afdelingen.

4. Duurzaamheid als norm

Duurzaam ondernemen is niet langer vrijblijvend. 74% van de Europese bedrijven stelt duurzaamheid centraal in de strategie (European Commission, 2024). Dit betekent dat kennis over circulaire economie, energietransitie en maatschappelijk verantwoord ondernemen steeds belangrijker wordt voor medewerkers, ongeacht hun functieniveau.

5. Flexibilisering en remote werken

De opmars van hybride en remote werken zorgt voor nieuwe eisen aan samenwerking en communicatie. McKinsey (2024) rapporteert dat 58% van de medewerkers wereldwijd minimaal één dag per week op afstand werkt. In Nederland wordt dit geprognosticeerd op 52% van alle werkenden (CBS 2024). Dit vergt digitale samenwerkingsvaardigheden, zelfregulering en interculturele communicatie.

Deze ontwikkelingen vormen samen het speelveld waarop nieuwe vaardigheden worden gevraagd en zij bieden richting aan een toekomstgerichte aanpak. In deze bijlage is een lijst opgenomen van vaardigheden die in de toekomst belangrijker worden dan ooit.

5 tips die je graag zou willen hebben:

Over het onderwerp vaardigheden voor de toekomst, ook wel skills genoemd, is al veel geschreven. Er zijn echter verschillende minder bekende maar cruciale inzichten die managers en beleidsmakers kunnen helpen om effectievere strategieën te ontwikkelen. Hier zijn enkele belangrijke tips:

1. Cultiveer een micro-leercultuur: maak van elke dag een proeftuin

In plaats van te focussen op grote, formele bijscholingsprogramma’s, kun je leren in kleine, behapbare porties verweven in het dagelijks werk. Denk aan dagelijkse micro-challenges, korte leerflitsen in teamvergaderingen of het ‘rouleren’ van medewerkers tussen afdelingen voor één dag. Zo ontstaat een dynamische omgeving waarin het ontdekken van nieuwe skills, experimenteren en reflecteren vanzelfsprekende gewoontes worden.

2. Verbind skills aan de purpose van de organisatie

Maak vaardighedenontwikkeling niet alleen een kwestie van hoe iemand van dag tot dag diens werkzaamheden uitvoert, maar maak ze ook intrinsiek verbonden aan de visie (purpose) van de organisatie. Laat medewerkers zelf onderzoeken welke vaardigheden bijdragen aan het grotere geheel en stimuleer dat ze hun persoonlijke ontwikkeling koppelen aan maatschappelijke impact. Dit versterkt het eigenaarschap en zorgt dat skills niet alleen worden opgedaan ‘voor het werk’, maar als bouwstenen voor een toekomst waar ze zelf in geloven.

3. Maak ruimte voor ‘frictie’: stimuleer constructieve botsingen van perspectieven

Echte innovatie ontstaat vaak niet uit harmonie, maar uit het schuren van verschillende ideeën, vakgebieden en achtergronden. Organiseer ‘frictiesessies’ waarin medewerkers uit verschillende lagen, leeftijden of disciplines hun blinde vlekken en aannames identificeren en laten uitdagen. Creëer een veilige setting waar afwijkende meningen worden gewaardeerd en benut deze energie om tot originele oplossingen te komen.

4. Creëer leermomenten en laat het team buiten de comfortzone stappen

Laat je team elke maand één vast moment samen iets compleet nieuws proberen, buiten het eigen vakgebied. Zo ontstaan onverwachte leermomenten en groei je vaardigheden waar je nooit op rekende. Kies samen een onderwerp: van een andere bedrijfstak, een onbekende technologie, of een creatieve discipline. Laat iedereen kort in duo’s onderzoeken wat je kunt leren van deze wereld, en presenteer de highlights in het team. Door buiten de comfortzone te stappen, breek je patronen open, stimuleer je nieuwsgierigheid en ontwikkel je flexibel denken – dé vaardigheden die in een snel veranderende toekomst onmisbaar zijn.

5. Onderzoek de mogelijkheden van het zogenoemde skillspaspoort

Bekijk de mogelijkheden van een skillspaspoort. Dat is een digitaal overzicht van iemands vaardigheden en kennis, ook die zonder diploma zijn verworven (Forum, 2025). Bijvoorbeeld: iemand die vrijwilliger is bij een sportclub en daar heeft leren organiseren, of een mantelzorger die goed met mensen om kan gaan. Al die ervaringen worden vastgelegd in het skillspaspoort. Er zijn al diverse proeven gedaan hiermee. Sectoren als techniek, zorg en logistiek gebruiken het al. Het doel is dat straks iedereen Nederland zijn vaardigheden gemakkelijk en betrouwbaar kan laten zien. Ook UWV, TNO en sommige Werkcentra werken al aan het skillspaspoort. Het is dus de moeite waard onderzoek te doen of het handig instrument kan zijn voor je organisatie of eigen loopbaanontwikkeling.

Wil je een samenvatting van alle belangrijke vaardigheden op één A4 hebben? Download ze dan hier. 

Gouden tip

De gouden tip is… organiseer een Workshop AI voor beginners of een Hackaton AI voor gevorderden.

Actueel is dat veel medewerkers nog zoekende zijn wat AI voor hun dagelijks werk kan betekenen. Het wordt door mensen zowel ervaren als een zegen als een vloek. Zeker is dat het veel effect gaat hebben op de benodigde vaardigheden voor de toekomst. AI gaat niet meer weg dus het is van belang ermee te leren werken. Het doel is het gezamenlijk vinden van een antwoord of oplossing van een vraag of probleem. In dit geval gaat het erover om als groep medewerkers meer gevoel te krijgen bij wat AI is en doet en kan betekenen. Zorg voor een goede introductie. Door vervolgens casusgericht met enkele tools te gaan experimenteren, krijg je als groep al snel meer grip op AI.

Wise up kan zo’n workshop AI of hackathon AI voor je op maat maken en begeleiden. Neem voor meer informatie contact op met Lisa Kessels of Inge Willems.

Eerst nog meer weten over hoe AI de toekomst van vaardigheden gaat beïnvloeden? Download dan ons nieuwste whitepaper over ‘Hoe AI de toekomst van onze banen herschrijft’. 

Over Wise up Consultancy:

Wij helpen (semi)overheden, onderwijsinstellingen en netwerkorganisaties bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Dit doen we door het inzetten van ervaren project- en programmamanagers, enthousiaste onderzoekers en bevlogen adviseurs. Hiermee brengen we complexe opdrachten en vraagstukken van onze klanten tot een succesvol resultaat zodat zij zelf kunnen excelleren.