Welkom bij blog 2 over de Sustainable Development Goals (SDG’s). In blog 1 hebben we kort en krachtig uitgelegd wat de SDG’s inhouden en vooral wat we ermee willen bereiken. In deze blog verdiepen we ons in een belangrijke richtlijn: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Dit is een veelbesproken onderwerp, omdat deze wetgeving de verplichtingen voor bedrijven en publieke organisaties flink uitbreidt. De CSRD is echter van groot belang voor het behalen van de SDG’s. We sluiten zoals gebruikelijk af met te kijken hoe ook jij de mogelijkheid hebt om hier zelf mee aan de slag te gaan: als individu en ook in je dagelijkse werk. Zeker als je werkzaam bent op het vakgebied van onderwijs, sociaal domein, HR-beleid of economische ontwikkeling en positieve maatschappelijke impact wil maken.

De CSRD en de SDG’s

De wereldwijde roep om duurzaamheid groeit, en zowel publieke als private organisaties moeten nu hun verantwoordelijkheid nemen. De Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties en de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van de Europese Unie zijn twee krachtige instrumenten die organisaties helpen bijdragen aan een duurzame toekomst. Hoewel deze twee op het eerste gezicht gescheiden lijken, zijn ze nauw met elkaar verbonden. In deze blog leggen we uit hoe de CSRD een essentiële rol speelt bij het behalen van de SDG’s, en waarom het belangrijk is dat de publieke sector hier proactief mee aan de slag gaat.

Wat zijn de SDG’s?

De Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn in 2015 opgesteld door de Verenigde Naties en omvatten 17 doelen die gericht zijn op het creëren van een duurzame wereld voor iedereen. Deze doelen bestrijken een breed scala aan thema’s, zoals het uitroeien van armoede, het bevorderen van gendergelijkheid, het aanpakken van klimaatverandering en het stimuleren van verantwoorde consumptie en productie. Nederland, net als vele andere landen, heeft zich gecommitteerd om deze doelen in 2030 te bereiken. Zie voor meer info omtrent de SDG’s onze eerste blog uit deze serie op De 17 Sustainable Development Goals: hoe krijg je zin om er zelf mee aan de slag te gaan? – Wiseup

Wat is de CSRD en waarom is het belangrijk?

De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die sinds 2023 van kracht is, is een belangrijke Europese richtlijn die bedrijven en publieke instellingen verplicht om transparant te rapporteren over hun duurzaamheidsinspanningen. Deze rapportagevereisten zijn een stuk uitgebreider dan voorheen en leggen een grotere focus op de impact van organisaties op mens en milieu.

De CSRD vraagt om ‘dubbele materialiteit’, wat betekent dat organisaties zowel hun impact op de wereld (zoals uitstoot van broeikasgassen en sociale ongelijkheid) als de impact van duurzaamheid op hun bedrijf (bijvoorbeeld financiële risico’s door klimaatverandering) moeten rapporteren. Deze brede benadering zorgt ervoor dat organisaties niet alleen intern verduurzamen, maar ook verantwoordelijkheid nemen voor hun bredere maatschappelijke impact.

De relatie tussen CSRD en de SDG’s

De CSRD is van groot belang voor het behalen van de SDG’s. Waar de SDG’s wereldwijde doelstellingen definiëren, biedt de CSRD de structurele en wettelijke basis voor bedrijven én overheidsinstellingen om deze doelstellingen in hun dagelijkse activiteiten te integreren. De rapportageverplichting van de CSRD dwingt organisaties om actie te ondernemen op veel van de thema’s die de SDG’s ook adresseren, zoals bijvoorbeeld:

• SDG 4: Goede kwaliteit van onderwijs – Verzeker gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder levenslang leren voor iedereen.
• SDG 12: Verantwoorde consumptie en productie – De verplichting om te rapporteren over verantwoorde inkoop, afvalbeheer en circulaire economie stimuleert organisaties om duurzamer te produceren en consumeren, wat rechtstreeks bijdraagt aan dit SDG.
• SDG 13: Klimaatactie – De CSRD verplicht organisaties om te rapporteren over hun impact op het klimaat en hun CO2-uitstoot. Dit sluit direct aan bij het doel van de SDG’s om klimaatverandering te bestrijden en de temperatuurstijging te beperken tot 1,5°C.

Waarom is de CSRD essentieel voor het behalen van de SDG’s?

Zonder een systematische aanpak, zoals de CSRD biedt, is het onwaarschijnlijk dat we de SDG’s voor 2030 halen. Hier zijn enkele redenen waarom de CSRD cruciaal is:

• Verplichte transparantie en verantwoording: De CSRD verplicht bedrijven en instellingen om transparant te zijn over hun duurzaamheidsinspanningen, wat helpt om de voortgang richting de SDG’s te meten. Deze transparantie verhoogt de druk op organisaties om actie te ondernemen in plaats van enkel goede intenties te tonen.
• Data en meetbaarheid: Om de SDG’s te halen, hebben we betrouwbare data nodig over de voortgang op het gebied van duurzaamheid. De CSRD zorgt ervoor dat organisaties gedetailleerde gegevens moeten verzamelen en rapporteren, waardoor we een beter inzicht krijgen in waar we staan en waar verbeteringen nodig zijn.
• Stimuleren van duurzame innovatie: De rapportagevereisten van de CSRD moedigen organisaties aan om innovatief te zijn en duurzame oplossingen te ontwikkelen. Dit kan variëren van energie-efficiënte technologieën tot nieuwe manieren om sociale rechtvaardigheid te bevorderen. Zonder zulke innovaties kunnen de SDG’s niet worden gehaald.
• Samenwerking in de keten: De CSRD vereist dat organisaties niet alleen naar hun eigen impact kijken, maar ook naar die van hun toeleveringsketen. Dit betekent dat duurzaamheid wordt geïntegreerd in elke stap van het proces, van grondstoffen tot eindproduct, wat bijdraagt aan verschillende SDG’s, zoals bijvoorbeeld SDG 8: Waardig werk en economische groei en SDG 9: Industrie, innovatie en infrastructuur.

Impact van de naleving en uitvoering van de CSRD op de publieke sector?

Hoewel de CSRD zich in eerste instantie richt op grote bedrijven, zal ook de publieke sector niet achter kunnen blijven. Overheden, publieke instellingen en semipublieke organisaties hebben een voorbeeldfunctie. Zij worden steeds vaker verantwoordelijk gehouden voor duurzame en eerlijke bedrijfsvoering. Denk aan de uitvoering van sociaal beleid, grote aanbestedingen en infrastructuurprojecten, die allemaal onder het vergrootglas van duurzame ontwikkeling komen te liggen. De algemene Rekenkamer in haar brief naar aan de Kamervoorzitter: “Aangezien de CSRD veel inspanning vereist voor bedrijven en deze daardoor niet altijd gemotiveerd zijn om te voldoen aan de nieuwe wetgeving, is het een mooie kans voor de overheid om het goede voorbeeld te geven door middel van ‘leading by example’ en de stap ernaartoe wellicht wat te verkleinen”.

De naleving van de CSRD binnen de publieke sector zal ertoe leiden dat transparantie en verantwoordingsplicht sterk toenemen. Beleidsmakers en ambtenaren zullen data moeten verzamelen en rapporteren over duurzaamheidsprestaties, bijvoorbeeld over sociale huisvesting of gemeentelijk beleid. Dit zal ook de druk vergroten om meer duurzaamheidsdoelen in beleid en uitvoering te integreren.

Redenen om de CSRD vertraagd in te voeren binnen de publieke sector?

Het thema duurzaamheid en daarover verantwoorden wordt door de organisaties in de publieke sector al wel gevoeld. Het staat al op de strategische agenda. In de huidige  jaarverslagen is al te zien dat duurzaamheid meer aandacht krijgt. Net als bij private organisaties wordt langs de lijnen van ESG (Environmental, Social en Governance) gerapporteerd. Waarbij Environmental in veel verslagen wordt toegelicht, Social steeds meer aandacht krijgt, maar de toelichting op Governance onverminderd achterblijft (PwC, 2024).

Op dit moment gaat de invoering van de CSRD binnen de private sector echter sneller dan binnen de publieke sector. Ondanks dat er nog geen wettelijke verplichting is om de CSRD binnen de publieke sector al in te voeren, weet men al wel dat dit er in de (hele) nabije toekomst aan zit te komen. Binnen de publiek sector heeft men al vaker ervaren wat de consequenties zijn als men niet tijdig actie neemt op dit soort intensieve systeemwijzigingen. Denk daarbij aan de recente uitdagingen en nadelige gevolgen met bijvoorbeeld de invoering van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in 2018.

Het is bekend dat de publieke sector doorgaans minder flexibel is dan de private sector. Er zijn verschillende redenen te benoemen waarom de invoering van de CSRD binnen de publieke sector mogelijk vertraagd wordt:

• Complexiteit van regelgeving: De publieke sector is vaak afhankelijk van bredere beleidskaders en complexe besluitvorming. Nieuwe regels zoals de CSRD vergen coördinatie tussen meerdere departementen en stakeholders.
• Gebrek aan capaciteit: Veel overheidsinstellingen hebben niet de benodigde capaciteit of expertise om aan de uitgebreide rapportagevereisten te voldoen. Dit vraagt om investeringen in training, digitale systemen en inhuur externe expertise.
• Financiële beperkingen: Vooral lokale overheden hebben vaak beperkte middelen om de benodigde veranderingen in te voeren, zoals het verbeteren van duurzaamheidsprestaties en het opzetten van betrouwbare rapportageprocessen.

Wat kan de publieke sector ermee winnen als dit voortvarend wordt opgepakt?

Hoewel de invoering van de CSRD uitdagingen met zich meebrengt, biedt het ook aanzienlijke kansen voor de publieke sector:

• Versterking van het vertrouwen: Door transparant te rapporteren over duurzaamheid kunnen overheden hun geloofwaardigheid versterken en het vertrouwen van burgers vergroten.
• Duurzaamheid als kernwaarde: Door duurzaamheid integraal onderdeel te maken van beleidsvorming en uitvoering kan de publieke sector een katalysator worden voor brede maatschappelijke verandering.
• Efficiëntie en innovatie: Het naleven van de CSRD kan leiden tot meer efficiëntie in processen en tot innovatie, bijvoorbeeld in circulaire economieprojecten of duurzame aanbestedingen. Dit heeft niet alleen ecologische voordelen, maar kan ook economische kansen creëren.

Hoe jij het verschil kunt maken?

Jij hebt een cruciale rol in de succesvolle implementatie van de CSRD.
Je kunt namelijk direct bijdragen door:

• Bewustwording te vergroten: Zorg ervoor dat je collega’s en leidinggevenden op de hoogte zijn van de impact van de CSRD en de voordelen van een proactieve benadering.
• Data verzamelen en analyseren: Help bij het opzetten van systemen om de duurzaamheidsdata te verzamelen die nodig zijn voor CSRD-rapportage. Zonder betrouwbare data is het moeilijk om de voortgang op de SDG’s te meten.
• Innovatieve oplossingen zoeken: Denk mee over innovatieve manieren om duurzaamheidsdoelstellingen te verwezenlijken in jouw werkgebied, zoals sociale inclusie, duurzame inkoop of energie-efficiëntie.
• Verantwoordingsprocessen verbeteren: Door de rapportageprocessen goed op te zetten en transparantie te waarborgen, help je de publieke sector om de duurzaamheidsdoelen te rapporteren en te verwezenlijken.
• Samenwerken met andere afdelingen: Duurzaamheid raakt elk aspect van beleid en uitvoering. Door samen te werken met financiële, juridische en operationele afdelingen, kun je ervoor zorgen dat duurzaamheid in elke beslissing wordt meegenomen.

Hoe kan Wise up jou daarbij helpen?

Bij Wise up ondersteunen we overheidsinstellingen en bedrijven bij de implementatie en uitvoering van de CSRD en het behalen van de SDG’s. Verduurzaming vaak begint met haalbare stappen. Binnen de drie pijlers voor verduurzaming van een organisatie, kan ‘social’ (sociale impact) een uitstekende en waardevolle start zijn. Het sociale aspect van verduurzaming focust op de impact van een organisatie op mensen, zowel binnen als buiten de organisatie. Denk aan het thema diversiteit & inclusie (D&I). Met onze D&I Benchmark, die binnenkort beschikbaar is, kun je precies meten hoe je scoort op deze thema’s en waar nog verbetering mogelijk is. Zo maak je van D&I niet alleen een goede eerste stap, maar ook een solide basis voor verdere duurzame groei en impact.

We bieden ook advies, trainingen en praktische tools om ervoor te zorgen dat jouw organisatie blijvend voldoet aan de rapportage-eisen van de CSRD en tegelijkertijd bijdraagt aan een duurzame toekomst. Daarnaast kunnen we actief ondersteunen bij het actief vergroten van de benodigde bewustwording binnen jouw organisatie.

Samen kunnen we de SDG’s van 2030 halen! Wil je meer weten over hoe Wise up jouw organisatie kan helpen?

Over Wise up Consultancy: Wij helpen (semi)overheden, onderwijsinstellingen en netwerkorganisaties bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Dit doen we door het inzetten van ervaren project- en programmamanagers, enthousiaste onderzoekers en bevlogen adviseurs. Hiermee brengen we complexe opdrachten en vraagstukken van onze klanten tot een succesvol resultaat zodat zij zelf kunnen excelleren. Hiermee bewerkstelligen we maatschappelijke impact door de arbeidsmarkt in balans te houden en zo veel mogelijk mensen mee te laten doen.