Versterking basisvaardigheden in het voortgezet onderwijs

In Nederland worstelen miljoenen mensen met taal en rekenen, wat verstrekkende gevolgen heeft voor hun toekomst en die van onze samenleving. Wanneer kinderen goed taal- en rekenonderwijs krijgen, profiteren ze daar hun hele leven van, zowel op het gebied van communicatie als in het probleemoplossend vermogen. Sterke taal- en rekenvaardigheden zorgen voor een betere toekomst, niet alleen voor het individu, maar voor de hele samenleving.

 

Subsidie voor verbeteren van basisvaardigheden

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft een subsidie beschikbaar gesteld om scholen te ondersteunen bij het verbeteren van basisvaardigheden. Het doel van deze subsidie is om onderwijsresultaten en algemene competenties (van de vier basisvaardigheden taal, rekenen, digitale geletterdheid en burgerschap) te versterken door gerichte interventies in te zetten, docenten verder te professionaliseren en ondersteunende tools te implementeren. Om met deze subsidie aan de slag te gaan hebben we voor een programmatische en projectmatige aanpak gekozen. In deze case beschrijven we kort onze aanpak.

Aan de slag als programmamanagers

Harmen Thijs en Remeis zijn vanaf afgelopen augustus programmamanager van het programma ‘Basisvaardigheden in de lift’ op een middelbare school: “Als programmamanager houden wij ons bezig met onder andere de strategische planning van de verschillende basisvaardigheden.” Harmen Thijs: ‘’Samen met werkgroepen per basisvaardigheid stellen we doelen op en vertalen die naar concrete acties. We coördineren de activiteiten en budgetten van de werkgroepen zodat alles op tijd en binnen budget wordt afgerond.’’

Remeis: ‘’Daarnaast signaleren we waar het spaak loopt en bedenken we oplossingen om toch de gestelde doelen te behalen. Dit doen we in samenwerking met teamleiders, ondersteunend personeel en de rector.’’

Wat hebben we tot nu toe gedaan en waar zijn we nu mee bezig?

Activiteitenplan

Als eerste hebben we het activiteitenplan opgesteld. Dit is een verplicht onderdeel van de subsidieaanvraag vanuit het ministerie. Het activiteitenplan heeft de koers gezet voor de komende 2 jaar. In dit plan hebben we samen met docenten nagedacht over activiteiten die de basisvaardigheden van leerlingen verder ontwikkelen. Ter inspiratie voor de keuze van de activiteiten is de interventiekaart gebruikt. Bovendien hebben we bij de activiteitenkeuze rekening gehouden met de periode ná de subsidie. Door te investeren in zittend personeel en door werkwijzen te verbeteren, blijven de verbeteringen na het aflopen van de subsidie behouden (na schooljaar 2025-2026).

Nulmeting

Om de voortgang te kunnen meten is voor taal en rekenen een nulmeting uitgevoerd. Dit geeft zicht op het huidige niveau van een leerling. Door de basisvaardigheden te monitoren, zien we welke interventies daadwerkelijk waarde gaan toevoegen. Aan het einde van dit schooljaar en komend schooljaar voeren we dezelfde meting uit bij dezelfde leerlingen.

Werkgroepen

Om de vier basisvaardigheden aan te pakken, hebben we vier aparte werkgroepen gevormd. We hebben binnen de school ‘vacatures’ uitgezet voor de rollen van kartrekker en werkgroeplid voor elke basisvaardigheid. Docenten hebben hun interesse kenbaar gemaakt bij de teamleiders, waarna we per aanmelding hebben gekeken naar de mogelijkheden qua uren en inzet. Het ‘solliciteren’ op de rol vanuit interesse en motivatie heeft gezorgd voor bekendheid van het plan en een breed draagvlak. De expertise en motivatie van het docententeam wordt hierin optimaal benut.

De werkgroep bestaat uit een gemengde groep docenten uit verschillende secties en verschillende niveaus (vmbo tot vwo). Tijdens een gezamenlijke sessie met alle betrokken docenten hebben we beschikbare uren besproken en eerste verwachtingen gedeeld. In de komende maanden gaan we met de werkgroepen aan de slag om projectplannen (met concrete doelen en resultaten) op te stellen.

Budget

Een belangrijk onderdeel van ons werk is het bewaken van het budget. In samenwerking met de financieel adviseur van de school ontwikkelen we een duidelijk systeem en overzicht van de binnengekomen subsidiebedragen en de uitgaven hiervan. Op regelmatige basis gaan we deze uitgaven rapporteren aan het directieteam voor een transparante besteding van de subsidiegelden. Daarnaast richten we de financiën op een dusdanige manier in, zodat de verantwoording aan het einde van de subsidie voldoet aan de voorwaarden van het ministerie.

Stip op de horizon

Om meer inhoud en richting te geven aan het programma, plannen we als programmamanagers een visiesessie met de werkgroepen, teamleiders en de rector. Hierin willen we kaders opstellen waarmee we activiteiten kunnen toetsen op hun bijdrage aan de schoolvisie, het programma en de toegevoegde waarde voor de leerling. Dit zorgt voor doelgerichte aanpak in alle aspecten van het programma en geeft houvast in de koers die we uitzetten.

Wat motiveert ons als programmamanagers?

Door samen te bouwen aan basisvaardigheden, versterken we niet alleen het onderwijs, maar leggen we een goede basis voor de toekomst van leerlingen in deze regio. Remeis: ‘’Ik krijg er energie van om samen met docenten de basisvaardigheden een stabiele plek te geven binnen de school.’’

Harmen Thijs: ‘’Ik vind het krachtig aan dit programma dat deze subsidie ruimte biedt om in een relatief korte periode het onderwijs met betrekking tot de basisvaardigheden te verbeteren, met als doel dat dit ook op lange termijn zijn uitwerking heeft.’’

Uitdagingen in het sociaal domein

‘Basisvaardigheden & laaggeletterdheid’ is één van de grootste huidige uitdagingen in het sociaal domein. In ons whitepaper ‘Top 5 uitdagingen in het sociaal domein’ bieden je per uitdaging een beschrijving van de laatste inzichten, cijfers en een aantal concrete beleidstips hoe op de uitdaging in te spelen. Je kunt dit whitepaper gebruiken als belangrijke basis om mee te nemen in strategie, beleid en uitvoering.

Over Wise up Consultancy: Wij helpen (semi)overheden, onderwijsinstellingen en netwerkorganisaties bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Onze ervaring heeft ons waardevolle inzichten gegeven in effectief programma- en projectmanagement om aan de slag te gaan met de basisvaardigheden in het onderwijs. Of je nu hulp nodig heeft bij het opzetten van een programmastructuur, het formuleren van een visie, of het managen van projecten – wij kunnen helpen om het maximale uit deze subsidie te halen en duurzame verbeteringen in uw onderwijs te realiseren.

Bronnen
subsidie Verbetering basisvaardigheden 2024
subsidie Verbetering basisvaardigheden 2025