(Reeks van 3)

Om een duurzame wereld voor iedereen te bereiken, zijn door de Verenigde Naties de Sustainable Development Goals (SDG’s) opgesteld voor de periode 2015-2030. De doelen zijn gericht op een brede definitie van duurzaamheid: een einde aan armoede, ongelijkheid, onrecht en klimaatverandering. Nederland werkt in het binnenland en in het buitenland om de doelen te bereiken. 

Dit blog is deel 1 van een reeks die wij schrijven over de SDG’s. We leggen hierin eerst kort uit wat deze doelen zijn. Vervolgens kijken we ook hoe jij de mogelijkheid hebt om hier zelf mee aan de slag te gaan: als individu maar ook in je dagelijkse werk. Zeker als je werkzaam bent op het vakgebied van onderwijs, sociaal domein, HR-beleid of economische ontwikkeling, zijn er veel mogelijkheden om een positieve bijdrage te leveren aan deze doelen. En deze positieve ervaringen leiden vervolgens tot maatschappelijke impact, precies wat de SDG’s beogen.

17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen zijn wereldwijd bekend als de Sustainable Development Goals (SDG’s). In 2015 hebben alle 193 landen die lid zijn van de Verenigde Naties (VN) de doelen aangenomen. Met deze doelen willen de landen in 2030 een duurzame wereld voor iedereen bereiken, waarin niemand wordt buitengesloten. De doelen gelden voor alle landen en voor alle mensen. De 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties samengevat in een afbeelding zijn visueel als volgt weergegeven:

De 17 SDG’s zijn in tekst uitgeschreven als volgt:

1. Alle vormen van armoede tegengaan
2. Geen honger, wel duurzame landbouw en goede voeding
3. Goede gezondheid en welzijn
4. Goede kwaliteit van onderwijs
5. Dezelfde rechten en kansen voor mannen en vrouwen
6. Schoon water en sanitaire voorzieningen en duurzaam omgaan met water
7. Betaalbare duurzame energie
8. Goede banen, duurzame economische groei en eerlijke verdeling van welvaart
9. Duurzame industrie, innovatie en infrastructuur
10. Minder ongelijkheid in een land en tussen landen
11. Duurzame, veilige en veerkrachtige steden en gemeenschappen
12. Verantwoorde consumptie en productie
13. Klimaatverandering tegengaan
14. Duurzaam gebruik van de oceanen en zeeën
15. Beschermde ecosystemen, bossen en biodiversiteit
16. Vrede, veiligheid en rechtvaardigheid
17. Wereldwijde samenwerking om de doelen te bereiken

Er liggen veel raakvlakken met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). MVO Nederland, een bedrijvennetwerk voor duurzaam ondernemen, heeft de doelen dan ook omarmd.

Wat jij zelf kan doen als individu

Je kunt allereerst zelf in je dagelijks leven een bijdrage leveren aan de Sustainable Development Goals. Onder andere SDG Nederland heeft een aantal adviezen opgesteld waarvan wij er enkele noemen, aangevuld met onze eigen ervaringen:

• Wonen

Indien je met één keuze aanzienlijke voordelen wilt behalen, overweeg dan om te opteren voor een bescheiden woning. Dit bespaart energie bij het verwarmen ervan, vermindert de impact met betrekking tot de bouw en het onderhoud, en stelt je automatisch in staat om bewuster te selecteren welke bezittingen je werkelijk om je heen wenst te hebben. Het bouwen en verbouwen van een woning heeft vaak een grotere impact dan initieel wordt ingeschat. Het is derhalve raadzaam om spaarzaam om te gaan met verbouwingen en enkel de noodzakelijke aanpassingen uit te voeren. Indien je een woning bezit waar je volledig tevreden mee bent, maar die een energielabel heeft van B, C of lager, overweeg dan om te onderzoeken welke isolatiemogelijkheden beschikbaar zijn. Dit kan op lange termijn aanzienlijke besparingen opleveren.

• Spullen

Een effectieve manier om impact te verminderen is door jezelf bij aankopen de volgende vraag te stellen: “Is dit werkelijk noodzakelijk?” Indien dit niet het geval is, overweeg dan of je het item tweedehands kunt verkrijgen, kunt lenen of huren. Het produceren van elektronica heeft aanzienlijke milieu-impact (denk aan de bijzondere grondstoffen die uit mijnen worden gewonnen). Probeer daarom de aankoop van elektronica zo lang mogelijk uit te stellen en overweeg een refurbished exemplaar aan te schaffen.

• Auto

Het is raadzaam om korte afstanden te voet of per fiets af te leggen, aangezien dit niet alleen de uitstoot vermindert en de slijtage van banden beperkt, maar ook direct bijdraagt aan een gezonde dosis lichaamsbeweging in de buitenlucht. Indien je beschikt over een compacte en zuinige auto, en slechts sporadisch gebruikmaakt van dit vervoersmiddel, overweeg dan om deze te behouden in plaats van te investeren in een nieuwere of elektrische variant. Er bestaan ook deelinitiatieven en openbaar vervoersfaciliteiten die de noodzaak van een persoonlijke auto overbodig maken.

• Voedsel

Om duurzamer te eten, zijn er verschillende strategieën die je kunt toepassen. Een belangrijke stap is om vaker te kiezen voor plantaardige opties en de consumptie van vlees en zuivelproducten te verminderen. Daarnaast is het aan te raden om groenten en fruit te kopen die lokaal en in het seizoen zijn, omdat dit de transport-gerelateerde uitstoot vermindert. Door maaltijden vooruit te plannen, restjes te bewaren en te hergebruiken, kun je ook voedselverspilling verminderen, wat niet alleen goed is voor het milieu, maar ook voor je portemonnee. Verder is het belangrijk om bij de keuze van vis en zeevruchten te letten op duurzaamheid, om overbevissing te voorkomen. Tot slot kun je wegwerpverpakkingen vermijden en herbruikbare containers en tassen gebruiken voor boodschappen, wat bijdraagt aan het verminderen van afval.

• Vliegreizen

Bij het plannen van vliegreizen is het verstandig om te overwegen of alternatieve vervoersmiddelen mogelijk zijn, zoals treinen of bussen. Kies indien mogelijk voor rechtstreekse vluchten om de totale vluchtduur en uitstoot te verminderen. Overweeg ook CO2-compensatieprogramma’s en beperk de frequentie van vliegreizen. Let op je bagagegewicht, omdat dit invloed heeft op het brandstofverbruik van het vliegtuig.

• Gelijkheid

Als individu kun je bijdragen aan meer gelijkheid door open communicatie te bevorderen in je relaties, actief te pleiten voor gelijke kansen in werk en sportwereld, en een eerlijke verdeling van verantwoordelijkheden te stimuleren binnen je gezin/huishouden. Verder kun je jezelf bewust opstellen over gendergelijkheid, stereotypen doorbreken en anderen aanmoedigen om hetzelfde te doen. Daarnaast is het belangrijk om empowerment te ondersteunen en mensen aan te moedigen om hun capaciteiten te ontwikkelen, ongeacht hun achtergrond.

Vaak weten we al heel goed dat we bovenstaande adviezen zouden moeten volgen, maar blijkt het toch hardnekkig om er daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Het vraagt om aanpassingen van ingesleten gewoonten of het loslaten van een bepaalde luxe waarmee we ons graag omringen. Omdat er geen regelgeving bestaat, kan ons ook het gevoel besluipen dat we hetgeen we als individu doen, geen zoden aan de dijk zet als anderen het niet ook doen. Toch hebben alle kleine stapjes die we zetten tezamen een groot effect. Een voorbeeld komt uit de recente energiecrisis. Op dat moment ging heel Nederland ineens korter douchen. Dat leidde tot aanzienlijke gasbesparingen die tot op heden niet zijn teruggedraaid. Uit onderzoek blijkt dat vooral positieve ervaringen ons helpen om door te zetten.

Wat jij zelf kan doen in je werk

In Nederlandse bedrijven en instellingen is de aandacht voor de SDG’s nog wisselend. Wel is er inmiddels regelgeving voor grote bedrijven, de zgn. CSRD-regelgeving. Daarover in een volgend blog meer.

Voor jouzelf als professional kan dit betekenen dat je in je organisatie een wisselende situatie kunt aantreffen, met soms veel maar vaak ook weinig concrete maatregelen. Vraag die in deze blog centraal staat, is wat je zelf kunt bijdragen. Dat is mogelijk meer dan je denkt.

Hierbij volgt een kort stappenplan dat je zou kunnen volgen:

1. Keuze uit enkele van de 17 doelen

Voor jou als individu geldt hetzelfde als voor een organisatie: je kan het beste beginnen met het kiezen van enkele van de 17 doelen waar je daadwerkelijk invloed op kan uitoefenen. Dit is immers sterk afhankelijk van je dagelijkse functie en takenpakket. We weten uit onderzoek dat de meeste mensen graag betekenisvol werk doen. Betekenisvol betekent vaak dat je een bijdrage wilt leveren aan een hoger doel. De SDG’s lenen zich daar bij uitstek voor.

Maak dus een top 3 vanuit de lijst met SDG’s waar jij de komende 2 jaar een bijdrage aan wilt leveren.

• Werk je in het onderwijs, kies dan bijv. voor doel 4. Goede kwaliteit van het onderwijs.
• Werk je in het sociaal domein, kies dan bijv. voor doel 8. Goede banen, duurzame economische groei en eerlijke verdeling van welvaart.
• Werk je in het bedrijfsleven, kies dan voor doel 5. Dezelfde rechten en kansen voor mannen en vrouwen.
• Werk je in de verduurzaming, kies dan voor doel 13. Klimaatverandering tegengaan.

2. Focus op de uitwerking van deze top 3

Ga er vervolgens even voor zitten om de top 3 voor jijzelf uit te werken richting activiteiten en taken. Wat betekent een focus op een gekozen doel voor je dagelijkse werk? Probeer daarbij per doel enkele concrete acties te definiëren die voor jou haalbaar zijn om de komende 2 jaar aan te werken. De activiteiten moeten in je cirkel van invloed liggen om ze te laten slagen.

3. Doorkiezen voor implementatie binnen het kloppend hart van je werkzaamheden (als dat kan)

Als je dit hebt gedaan, moet je vervolgens nogmaals kiezen. Je kan de keuze maken om een uitwerking van een doel met bijbehorende acties te doen die aan de rand van je werkzaamheden valt (als het niet anders kan), of je kunt er voor kiezen de activiteit juist naar het hart van je werkzaamheden te trekken. Wat blijkt? Het is uiteindelijk effectiever om één activiteit te doen binnen het hart van je eigen werkzaamheden, dan meerdere aan de rand ervan. Waarom is dat? Hier geldt allereerst het credo: “beter één ding goed doen, dan meerdere dingen half”. Maar ten tweede is het effect veel groter als je het binnen het hart van je werkzaamheden weet te organiseren. Daar besteed je immers 80% van je tijd aan. Ten derde blijkt uit onderzoek dat werken aan duurzaamheid een duidelijke focus en positieve ervaringen vergt, wil het uiteindelijk slagen.

Een voorbeeld: stel je bent HR-manager. Jij kiest voor goal 8. Goede banen voor iedereen en doel 5. Dezelfde rechten en kansen voor mannen en vrouwen. Je vertaalt dit qua activiteiten door naar: meer diversiteit en inclusie op de werkvloer, dan kan je dat gemakkelijk naar het hart van je werkzaamheden trekken. Je kunt dan echt zorgen dat dit doel wordt bereikt via bijv. je recruitmentproces. Als je dit echter naar de rand van je werkzaamheden verschuift en er daardoor weinig aandacht aan geeft qua praktische uitwerking, is de kans dat op dit doel progressie wordt geboekt, veel kleiner.

Nog een voorbeeld: stel je bent (mede)verantwoordelijk voor de inkoop. Jij kiest voor goal 12. Verantwoorde consumptie en productie. Als maatregel kies je ervoor je inkoopproces zoveel mogelijk circulair en duurzaam in te richten. Dat kan betekenen dat je het wc-papier duurzaam inkoopt en de koffiebekers van recycled materiaal inkoopt en hergebruikt. Goede acties maar dit blijft nog redelijk aan de rand van je werkzaamheden gebeuren. Als je echter je eigen product/dienst welke je verkoopt, (deels) van recycled materiaal zou kunnen maken door op zoek te gaan naar andere grondstoffen of materialen te hergebruiken, trek je de actie naar het hart van je werkproces.

4. Optioneel: deel je successen met collega’s en leidinggevende

Als je enige tijd aan je doel(en) en bijbehorende activiteit hebt gewerkt, heb je de optie om dit te delen met collega’s en leidinggevende. Je goede voornemen kan je natuurlijk ook al helemaal aan het begin delen. Mogelijk voelen anderen zich gesterkt om ook aan de slag te gaan. Helemaal mooi als je leidinggevende erachter staat, dat geeft veel extra slagkracht.

Probeer in elk geval weg te blijven uit al te idealistische of principiële discussies op de werkvloer. Dit leidt veelal niet tot de uitkomst die je wenst omdat mensen de neiging hebben zich te gaan verdedigen. Beter is om de eerste, praktische successen met anderen te delen. Dit zorgt voor sociale bewijskracht. En goed voorbeeld doet vaak volgen. Uit onderzoek naar de adaptatie van innovatieve ideeën/verbeteringen blijkt dat als ongeveer 20% van de mensen de verandering omarmt, de rest vanzelf volgt: meestal vanuit fear-of-missing out (angst om de boot te missen).

Tot slot

We hopen je aan het denken te hebben gezet over wat je zelf concreet kan oppakken om de Sustainable Development Goals tot een succes te maken. Mocht je nu helemaal geen enkele actie of stap kunnen bedenken die je zelf (nog) zou kunnen zetten privé of in je werk, dan is er altijd nog de mogelijkheid om een donatie te doen naar een goed doel die een relatie heeft met de SDG’s. Daar zijn er heel veel van. Uiteindelijk moeten we het als mensheid samen doen, dat heeft de Verenigde Naties zich heel goed gerealiseerd.

Wise up wil ook graag een bijdrage leveren aan de SDG’s en zet zich daarom dagelijks in voor inclusief ondernemen. Ook maken we ons hard voor een succesvolle energietransitie en circulaire economie. Dit doen wij vanuit het perspectief van de onderwijs- en arbeidsmarktspecialist: een randvoorwaarde is immers dat er voldoende personeel voorhanden is hiervoor. We ondersteunen onze opdrachtgevers vanuit overheid, onderwijs en bedrijfsleven door er samen met hen voor te zorgen dat er voldoende talenten beschikbaar zijn om de energietransitie mogelijk te maken.

Download nu ons whitepaper om te lezen hoe we dat doen.

Over Wise up Consultancy: Wij helpen (semi)overheden, onderwijsinstellingen en netwerkorganisaties bij het oplossen van vraagstukken op het gebied van arbeidsmarkt, onderwijs en economie. Dit doen we door het inzetten van ervaren project- en programmamanagers, enthousiaste onderzoekers en bevlogen adviseurs. Hiermee brengen we complexe opdrachten en vraagstukken van onze klanten tot een succesvol resultaat zodat zij zelf kunnen excelleren. Hiermee bewerkstelligen we maatschappelijke impact door de arbeidsmarkt in balans te houden en zo veel mogelijk mensen mee te laten doen.